گوجه فرنگی به عنوان یک میوه پر خاصیت می‌تواند در جنبه‌های مختلف سلامتی نقش پررنگی را ایفا کند. به گونه‌ای که اگر در مورد خواص گوجه فرنگی بدانید، بیشک آن را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه خواهید کرد.
خواص گوجه فرنگی و کاربرد زیاد آن در طبخ غذاهای گوناگون، این میوه قرمز رنگ را به یک ماده غذایی محبوب در سرتاسر جهان تبدیل کرده است. گوجه فرنگی منبع غذایی اصلی آنتی اکسیدان لیکوپن است که به همین سبب فواید سلامتی بیشماری را در بطن خود پنهان کرده است. علاوه بر آنتی اکسیدانها، انواع ویتامین و ماده معدنی در گوجه فرنگی وجود دارند که منجر میشوند این میوه در درمان بیماری‌های مختلف کاربرد داشته باشد. لازم به ذکر است که بیشترین خواص گوجه فرنگی در زمانی که این میوه بالغ است و رنگ قرمز را به خود گرفته است، قابل بهره‌برداری می‌باشد. با این حساب مصرف روزانه گوجه فرنگی به عنوان یک میوه طبیعی، بهترین لطفی است که می‌توانید در حق سلامتی خود انجام دهید. از این رو اگر می‌خواهید بیشتر با شگفتی‌های گوجه فرنگی آشنا شوید و در مورد جزئیات خواص آن اطلاعات مفیدی را کسب نمایید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
ارزش غذایی گوجه فرنگی
همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، خواص گوجه فرنگی بسیار وابسته به انواع ویتامین، آنتی اکسیدان و منابع معدنی موجود در آن است. به صورت کلی حدود 95 درصد گوجه فرنگی از آب تشکیل شده است و 5 درصد باقیمانده نیز متعلق به کربوهیدراتها و فیبر است. اگر بخواهیم ارزش غذایی یک گوجه فرنگی خام کوچک را تخمین بزنیم، به موارد زیر دست پیدا می‌کنیم:
| انرژی (کالری) | 18 |
|---|---|
| آب | 95 درصد |
| شکر | 2.6 گرم |
| فیبر | 1.2 گرم |
| کربوهیدرات | 3.9 گرم |
| پروتئین | 0.9 گرم |
| چربی | 0.2 گرم |
| کلسترول | 0 میلی گرم |
جدول ویتامین‌های گوجه خام
| ویتامین A | 42.00 میکروگرم |
|---|---|
| ویتامین D | 0 میکروگرم |
| ویتامین E | 0.54 میلی گرم |
| ویتامین K | 7.9 میکروگرم |
| ویتامین C | 13.7 میلی گرم |
| تیامین B1 | 0.04 میلی گرم |
| ریبوفلاوین B2 | 0.02 میلی گرم |
| نیاسین B3 | 0.50 میلی گرم |
| کولین B4 | 6.7 میلی گرم |
| پانتوتنیک اسید B5 | 0.09 میلی گرم |
| ویتامین B6 | 0.08 میلی گرم |
| فولات B9 | 15 میکروگرم |
| ویتامین B12 | 0 میلی گرم |
جدول مواد معدنی گوجه فرنگی
| کلسیم | 10 میلی گرم |
|---|---|
| آهن | 0.27 میلی گرم |
| منیزیم | 11 میلی گرم |
| فسفر | 24 میلی گرم |
| پتاسیم | 237 میلی گرم |
| سدیم | 5 میلی گرم |
| روی | 0.17 میلی گرم |
| مس | 0.06 میلی گرم |
| منگنز | 0.11 میلی گرم |
| سلنیم | 0 میکروگرم |
| فولات B9 | 15 میکروگرم |
| ویتامین B12 | 0 میلی گرم |
طبع گوجه فرنگی
گوجه فرنگی از نظر طب سنتی دارای طبع سرد و مرطوب می‌باشد. به صورت کلی این میوه برای افرادی که از مزاج گرم و تر یا مزاج گرم و خشک یا صفراوی، برخوردار هستند، فواید بسیاری دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود که حتما در طول روز مصرف شود.
البته ناگفته نماند که افراد با مزاج سرد و خشک یا سوداوی و سرد و تر یا بلغمی، باید برای مصرف گوجه فرنگی محدودیت داشته باشند.
خواص گوجه فرنگی برای سلامتی
خواص گوجه فرنگی آنقدر زیاد است که قلم از بیان تک تک موارد عاجر می‌باشد. در واقع گوجه فرنگی به سبب ارزش غذایی بالا و ویتامین‌های موجود می‌تواند در هر زمینه‌ای جهت درمان و بهبود سلامتی مفید باشد. افرادی که دیابت دارند، بدنساز هستند، دچار فشار خون هستند یا حتی درگیر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌باشند، می‌توانند با مصرف گوجه فرنگی به بهبود سلامتی خود کمک شایانی کنند. همچنین خواص گوجه فرنگی تنها در راستای درمان بیماری‌ها نیست و در بسیاری از مواقع مصرف آن به منظور جلوگیری و پیشگیری از بیماری‌های مختلف توصیه می‌شود. در نتیجه اگر می‌خواهید به صورت طبیعی سلامت قلب، پیشگیری از سرطان، بهبود کیفیت پوست، بارداری ایمن، لاغری و.. را تجربه کنید، نقش موثر گوجه فرنگی در سلامتی را از یاد نبرید.
خواص گوجه فرنگی برای قلب
از جمله مهمترین خواص گوجه فرنگی می‌توان به تاثیر آن در سلامتی قلب اشاره کرد. گفتیم که گوجه فرنگی حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان موسوم به لیکوپن است؛ این آنتی اکسیدان در برابر رادیکال‌های آزاد بسیار قوی عمل می‌کند؛ به طوری که حتی از ویتامین E هم موثرتر شناخته می‌شود.
طبق بررسی‌ها و پژوهش‌های انجام شده در دانشگاه کمبریج در راستای اثرات لیکوپن بر روی بیماران قلبی، مشخص شد که لیکوپن قادر است که بر روی آندوتلیوم تاثیر زیادی بگذارد. آندوتلیوم به پوشش داخلی رگها اتلاق می‌شود که عملکرد رگها و خون رسانی به قلب را بهبود می‌بخشد و وظیفه دیگر آن، جلوگیری از خطرات قلبی و عروقی شدید است. خوب است اشاره کنیم که همین پژوهش بر روی انسان‌های سالم انجام شده است که هیچ تغییری را به دنبال نداشته است. برای همین پزشکان عقیده دارند که خواص گوجه فرنگی برای قلب، منجر به کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی گشته است.
پیشنهاد می‌شود که برای بهره بردن از حداکثر آنتی اکسیدان لیکوپن در گوجه فرنگی، آن را به صورت پوره و همراه با روغن زیتون مصرف کنید.
پیشگیری از سرطان با گوجه فرنگی
خواص گوجه فرنگی در پیشگیری از سرطان به واسطه ترکیبات مفیدی چون لیکوپن، ویتامین C، بتاکاروتن و فیبر است. در واقع هرکدام از این ترکیبات به صورت مجزا در تاثیر گوجه فرنگی برای بهبود سرطان تاثیر دارند.
لیکوپن یک نوع آنتی اکسیدان قوی است که در کاهش خطر بروز برخی از سرطانها مانند سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و سرطان ریه نقش موثری دارد. در عین خاصیت ضد التهابی گوجه فرنگی به سبب ویتامین C و بتاکاروتن، منجر به کاهش التهاب‌های مرتبط با سرطان می‌شود و از توسعه سرطان جلوگیری به عمل می‌آورد. همچنین از دیگر خواص گوجه فرنگی در جلوگیری از انواع سرطانها می‌توان اثرات ضد پرولیفراتیو آن را نام برد که به علت مصرف لیکوپن، کاهش رشد و انتشار سلول‌های سرطانی صورت می‌گیرد.
خواص گوجه فرنگی برای پوست
یکی دیگر از شگفتی‌های خواص گوجه فرنگی، تاثیر بسیار زیاد آن در سلامتی و بهبود کیفیت پوست است. این روزها افراد زیادی هستند که به دنبال یک راه حل طبیعی و سالم برای بهبود سلامتی پوست خود می‌باشند؛ از آنجایی که پوست عضو حساسی از بدن است، نمی‌توان به راه حلهای درمانی متعدد اطمینان کرد. برای همین گوجه فرنگی به عنوان یک راهکار طبیعی و سالم به میان می‌آید تا افزون بر سفیدی پوست، طراوت و تازگی را برای آن به ارمغان آورد.
طبق جدول ارزش غذایی گوجه فرنگی، دیدیم که حدود 95 درصد یک گوجه فرنگی کوچک 100 گرمی از آب تشکیل شده است؛ لذا حدس اینکه چرا گوجه فرنگی برای پوست مفید است، اصلا سخت نیست. مایعات زیاد به همراه ویتامین C و پتاسیم، ویتامین B، منیزیم، ویتامین A و مواد معدنی دیگر، همگی دست به دست هم می‌دهند تا در نهایت گوجه فرنگی فواید زیادی را برای پوست انسان به دنبال داشته باشد؛ از جمله این فواید عبارت هستند از:
حفاظت در برابر ابتلا به سرطان پوست
کاهش بروز خطر آفتاب سوختگی با مصرف گوجه فرنگی
بهبود سریع زخم‌های پوستی
کاهش پیدا کردن التهاب‌های پوستی
تحریک فرآیند کلاژن سازی پوست
از بین بردن سلول‌های مرده پوست
برخورداری از خواص ضد پیری
مبارزه با آسیب‌های سلولی پوست
حفظ رطوبت پوست
خواص گوجه فرنگی در بارداری
یکی از حساس‌ترین دوره‌هایی که برای بانوان وجود دارد، بارداری است. در این دوران تغذیه مادر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و مادر باید انواع خوراکی‌های طبیعی و سالم را به صورت روزانه مصرف کند تا انرژی و کالری مورد نیاز روز را به شیوه درست به دست آورد. پیشنهاد می‌شود که در این دوره خاص حتما گوجه فرنگی را در رژیم غذایی خود قرار دهید و از خواص گوجه فرنگی برای بارداری حداکثر بهره را ببرید. این میوه خوش رنگ و گرد، به سبب برخورداری از انواع ویتامین‌های گروه ب شامل ویتامین B، ویتامین B6، ویتامین B12 و ویتامین A و همچنین مواد معدنی چون کلسیم، منیزیم، آهن، پتاسیم، سدیم و.. می‌تواند نقش حائز اهمیتی را در حفظ سلامتی مادر و کودک ایفا کند. به صورت کلی خواص گوجه فرنگی در دوران بارداری، موارد زیر را در برمی‌گیرد:
حفظ سلامت مادر و کودک با برخورداری از ویتامین A
خارج کردن مواد سمی از خون
جلوگیری از مشکلات قلبی مادر
محافظت از نوزاد در برابر نقایص مادرزادی و نقص لوله عصبی از طریق محتوای اسید فولیک
هیدراته کردن بدن مادر
حفظ سلامت دهان و دندان مادر با استفاده از حجم ویتامین C بالا
خواص گوجه فرنگی برای لاغری
از دیگر مهمترین خواص گوجه فرنگی می‌توان به تاثیر قابل توجه آن در لاغری اشاره کرد که این روزها افراد بسیاری به سبب اضافه وزن و چاقی درگیر آن هستند. همانطور که در جدول غذایی گوجه فرنگی مشاهده کردید، این میوه از کالری کمی برخوردار است و در مقابل منبع خوبی از فیبر و پروتئین می‌باشد. لذا با اضافه کردن گوجه فرنگی به رژیم غذایی خود، می‌توانید لاغری سالم و اثربخش را تجربه کنید. البته به افرادی که قصد کاهش وزن ندارند و بدنسازی می‌کنند هم پیشنهاد می‌شود حتما گوجه فرنگی را در وعده‌های غذایی خود لحاظ کنند و در اکثر اوقات با ترکیب کاهو و خیار و گوجه فرنگی، یک سالاد خوشمزه و موثر در روند لاغری و بدنسازی آماده کنند.
ناگفته نماند که گوجه فرنگی در حالت کلی خاصیت لاغری ندارد و با نسبت بندی کالری و فیبر آن، می‌توان به این نتیجه دست یافت که گوجه فرنگی منجر به سیری سریع می‌شود و به همین دلیل هم از خوردن بیش از حد جلوگیری به عمل می‌آورد.
خواص گوجه فرنگی برای مردان
یکی دیگر از قابل توجه‌ترین خواص گوجه فرنگی، تاثیر شگرف آن در سلامتی مردان می‌باشد. طبق تحقیقات انجام شده، فردی که رژیم غذایی سرشار از لیکوپن داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان پروستات برای او تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. همچنین لیکوپن به عنوان ماده مغذی موجود در گوجه فرنگی، می‌تواند در افزایش کیفیت اسپرم مردان دخالت داشته باشد. به همین سبب به مردان توصیه می‌شود که حتما گوجه فرنگی را به صورت روزانه مصرف کنند. مردانی که دچار مشکل ناباروری هستند هم می‌توانند بر روی تاثیر لیکوپن در بهبود کیفیت اسپرم حساب کنند.
خواص گوجه فرنگی برای ریه
با در نظر گرفتن اینکه لیکوپن یکی از آنتی اکسیدان‌های پایه‌ای موجود در گوجه فرنگی است، باید بگوییم که لیکوپن موجود در این میوه ارتباط خوبی با بهبود سلامت ریه دارد. همچنین مصرف فرآورده‌های گوجه فرنگی منجر به کاهش التهاب راه‌های هوایی یا تنفسی در افراد مبتلا به آسم می‌شود و در نتیجه بهبود عملکرد ریه در افراد مبتلا به COPD را به دنبال دارد.
در نهایت با بررسی تمام خواص گوجه فرنگی در بهبود و سلامتی بدن، می‌توان دریافت که گوجه فرنگی تنها یک میوه خوش رنگ و خوشمزه نیست؛ چه بسا که تاثیر آن در سلامتی انسان، از بسیاری از داروهای شیمیایی بیشتر است.
